Döviz piyasası normalleşemez!
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından yeni ekonomi yönetimi ve Merkez Bankası, bankacılık sektöründe uygulanan düzenlemeleri basitleştirmeye yönelik adımlar attı. Kredi ve mevduatta menkul kıymet alma zorunluluğu doğuran birçok limit kaldırılırken, döviz işlemlerine yönelik Nisan ortasından bu yana uygulanan alım satım kısıtlamalarında herhangi bir değişiklik olmadı. Ancak temmuz ayında yeni Merkez Bankası, kamu ve özel bankaların KKM getirilerine yönelik döviz ihtiyaçlarını doğrudan karşılayacağını açıklamıştı.
Döviz Türkiye ekonomisinin kırmızı çizgisi olmaya devam ediyor. Seçimlerden önce ve hatta son 5 yılda uygulanan düşük faiz politikaları döviz kurunda çarpıcı hareketlere neden oldu. Bankacılık şubesine ve özel sektöre getirilen kısıtlama ve yükümlülüklerle bu sorunlar aşılmaya çalışılmış, hatta döviz korumalı mevduatlar uygulamaya konulmuştur. Bankacılık sektöründe döviz alım satımı saatlerle sınırlandırılmış, belirli limitlerin üzerinde satış yapılması sözlü olarak talep edilmiştir. İhracatçıların döviz kazançlarını Merkez Bankası’na satması gerekiyordu.
ALIM SATIMDA FARKLAR AÇILIYOR
Peki döviz alım-satım kısıtlamalarının bankacılık sektörü ve vatandaşlar üzerinde nasıl bir etkisi var? Bunun en belirgin sonucu ise alım satım süreçlerinde görülen marjlardır. Bankalar, Bankalararası piyasada fiyatın üzerinde döviz satışı yaparken, vatandaşlardan döviz alırken genellikle Bankalararası piyasanın altında bir fiyat uygulamaktadır. Bankalarda döviz alım-satımı arasındaki fark genellikle dolar bazında 1 lira civarındayken, euro ve sterlinde 1 lirayı aşıyor. Bankacılık sektörü kaynaklarına göre bazı bankalarda alım satım marjları yüzde 2’yi aşıyor. Döviz bürolarında Bankalararası piyasadaki döviz fiyatlarına yakın satışlar yapılmakta olup alım satım arasındaki fark çok daha azdır.
Gelin bugün itibariyle serbest piyasadaki bazı bankalara ve döviz fiyatlarına daha yakından bakalım. Saat 15.56 itibarıyla bankalararası piyasada yani bankalararası piyasada doların satışı 28.5633 lira, alışı ise 28.5602 lira oldu. Serbest piyasada dolar alımı 28.5500 lira, satışı ise 28.5600 lirada.
Bu arada bankaların alış ve satış fiyatlarına da bir göz atalım.
Akbank’ta dolar alımı 27,9730 liradan, satışı ise 29,1730 liradan yapılıyor. Garanti BBVA’da dolar alımı 28,0920 liradan, satış ise 29,0920 liradan yapılıyor. İş Bankası’nda dolar alışı 28.1175 lira, satışı ise 29.1780 lira. Yapı Kredi’de dolar alışı 28.0280 lira, satışı ise 28.9030 lira oldu. Ziraat Bankası’nda dolar alımı 28.1465 lira, satışı ise 29.1198 lira. Bir diğer kamu bankası olan Halkbank’ta ise dolar alımı 28 bin 182 lira, satışı ise 29 bin 112 lira oldu. Denizbank’ta dolar alışı 28.2379 lira, satışı 29.0880 lira. Döviz bürolarından Nadir Döviz’de dolar alımı 28.5450 lira, dolar satışı ise 28.5700 lira oluyor. Altınkaynak’ta dolar alımı 28.5040 liradan, satışı ise 28.6490 liradan yapılıyor. Harem’de dolar alımı 28 bin 548 lira, satışı ise 28 bin 572 lira. Bankalar tüm bu fiyatlara ek olarak yüzde 1 oranında döviz vergisi de alıyor.
Hatırlayacağınız gibi seçim öncesinde döviz piyasalarında neredeyse ikili kur sistemi vardı. Bankalararası fiyatlar, serbest piyasa fiyatları ve bankaların uyguladığı fiyatlar birbirinden oldukça farklıydı. Uygulanan para politikaları nedeniyle şu anda o noktada değiliz. Ancak kısıtlamaların halen yürürlükte olması nedeniyle bankacılık sektöründe ticari farklılıklar korunmaya devam ediyor.
